O maturze A-Levels

🎒 Czym jest A-levels?

A-levels (Advanced Level qualifications) to brytyjski program maturalny przeznaczony dla uczniów w wieku 16–19 lat, czyli odpowiednik polskich klas 3 i 4 liceum. 

W nomenklaturze brytyjskiej okres ten określa się jako Year 12 i Year 13, a same A-levels należą do grupy tzw. „qualifications”, czyli oficjalnych kwalifikacji edukacyjnych w systemie anglosaskim, które potwierdzają ukończenie danego etapu edukacji. Odpowiednikiem A-levels w Polsce jest egzamin maturalny.

W szkołach poza Wielką Brytanią nie są oferowane klasyczne A-levels, lecz ich międzynarodowa wersja – International A-levels (IALs). Te programy są dostosowane do globalnego kontekstu i tworzone przez trzy uznane brytyjskie kuratoria egzaminacyjne:

• Cambridge International Examinations (CIE)
• Pearson Edexcel
• OxfordAQA

Każde z tych kuratoriów oferuje nieco inną pulę przedmiotów i różne podejście do struktury egzaminów. Jednak generalizując, większość sylabusów się pokrywa i różni się w stosunkowo niewielkim zakresie. 

W Polsce program A-levels jest oferowany przez coraz większą liczbę szkół średnich i liceów, jednak wciąż łatwiej znaleźć kursy i szkoły oferujące wsparcie w zakresie egzaminów IB. 

📑 Struktura programu A-levels

Program A-levels składa się z dwóch etapów, które razem obejmują dwa ostatnie lata liceum – odpowiednio klasę 3 i 4 (Year 12 i Year 13 w systemie brytyjskim):

• AS-level (Advanced Subsidiary) to pierwszy rok nauki, który kończy się egzaminami w sesji majowo-czerwcowej. Jest to samodzielna kwalifikacja (qualification), która potwierdza opanowanie połowy materiału z pełnego A-levels danego przedmiotu. Uczniowie mogą na tym etapie zakończyć naukę danego przedmiotu, co czyni AS-level odpowiednikiem polskiej matury podstawowej – zwłaszcza w kontekście aplikowania na uczelnie wyższe. AS-level stanowi formalny certyfikat i jest uznawany w procesach rekrutacyjnych na uczelnie zagraniczne. Co ważne, w programie A-levels to uczniowie decydują, czy kontynuują dany przedmiot w klasie 4, czy pozostają przy kwalifikacji AS.
  
• A2-level to drugi etap programu, realizowany w klasie 4 liceum (Year 13). Jest to kontynuacja AS i obejmuje kolejną, zaawansowaną część materiału. Po zdaniu egzaminów A2, wraz z wynikami z AS (w przypadku systemu modularnego), uczeń uzyskuje pełną kwalifikację A-levels z danego przedmiotu. Warto zaznaczyć, że w systemie modularnym (oferowanym przez Pearson Edexcel i OxfordAQA), egzaminy A2 dotyczą tylko drugiej części materiału – nie ma potrzeby ponownego zdawania części AS. W przeciwieństwie do tego, system linearny (stosowany przez Cambridge International – CIE) wymaga od ucznia przystąpienia do egzaminu końcowego obejmującego cały dwuletni program, zarówno z klasy 3, jak i 4.

Modularność nauczania ma wiele zalet. Dzięki niej uczniowie mogą stopniowo budować swoją wiedzę i sukcesywnie ją certyfikować. W systemie modularnym dostępne są nawet trzy sesje egzaminacyjne w roku szkolnym (styczeń, maj/czerwiec, październik/listopad), co pozwala na lepsze rozłożenie wysiłku i ocenianie progresu już w trakcie nauki, a nie tylko na jej zakończenie. To podejście wzmacnia motywację, daje większą kontrolę nad wynikami i pozwala szybciej reagować na ewentualne trudności.

System liniowy, mimo że bardziej wymagający pod względem kumulacji wiedzy, ma także swoje zalety – zachęca do stałego powtarzania i utrwalania materiału, co może sprzyjać lepszemu zrozumieniu całości programu.

Więcej o systemie modularnym można przeczytać w oficjalnym przewodniku Edexcel:
Edexcel IAL – About the Programme

📦 Przedmioty oferowane w ramach A-levels

Przedmioty w programie A-levels są nauczane na bardzo zaawansowanym poziomie – jeden przedmiot to aż 360 godzin kontaktowych z nauczycielem przez dwa lata (ok. 5–6h tygodniowo). Dla porównania, poziom HL w programie IB to 240h.

Najczęściej wybierane przedmioty to:

• Matematyka (Mathematics, Pure Mathematics, Further Mathematics)
• Język angielski (English Language, English Literature, English as a Second Language)
• Biologia
• Chemia
• Fizyka
• Psychologia
• Ekonomia
• Business
• Informatyka (ICT)
• Global Perspectives
• Design & Technology
• Rachunkowość
• Prawo
• Muzyka
• Media & Digital Design

Pełne listy przedmiotów:

• Cambridge International (CIE)
• Pearson Edexcel
• OxfordAQA

Szczegółowe podsumowania przedmiotów w Edexcel IAL dostępne są także w tym przewodniku dla rodziców (PDF).

🔬 Project Qualification – komponent projektowy

Ważnym i coraz bardziej docenianym komponentem programu A-levels są tzw. project qualifications, czyli przedmioty oparte na metodzie nauczania projektowego (project-based learning). 

Ich celem nie jest przekazywanie wiedzy encyklopedycznej, lecz rozwijanie praktycznych i uniwersalnych umiejętności, które są kluczowe zarówno na uniwersytecie, jak i w przyszłej pracy zawodowej. Takie umiejętności nazywane są transferable skills i obejmują m.in.:

• krytyczne myślenie,
• umiejętność prowadzenia badań (research skills),
• analizę i interpretację danych,
• logiczne argumentowanie,
• jasne i spójne formułowanie wniosków,
• współpracę w zespole,
• planowanie i realizację długofalowych projektów,
• prezentowanie wyników swojej pracy w zrozumiały sposób.

W ramach przedmiotów projektowych uczniowie samodzielnie wybierają temat, który ich interesuje, a następnie przez wiele tygodni (a często miesięcy) pracują nad jego zgłębieniem, badaniem, analizą i końcową prezentacją. 

Proces ten obejmuje również etap autorefleksji, uczenia się na błędach, poprawiania własnych rozwiązań i iteracyjnego doskonalenia projektu. 

Takie doświadczenie akademickie nie tylko przygotowuje uczniów do studiów wyższych, ale także wyróżnia ich w oczach komisji rekrutacyjnych uczelni, szczególnie w Wielkiej Brytanii i USA.

Przykłady project qualifications w poszczególnych kuratoriach:

• Cambridge Global Perspectives and Research (9239) – to przedmiot, który ma wagę pełnego A-levels. Uczniowie analizują globalne problemy, formułują pytania badawcze, prowadzą niezależne badania i tworzą esej badawczy (research report) o długości 5000 słów. Zwieńczeniem pracy jest prezentacja oraz obrona projektu.
  Dowiedz się więcej
  
• Pearson Edexcel Extended Project Qualification (EPQ) – ma wartość porównywalną z AS-level. Uczniowie realizują indywidualny projekt w wybranej przez siebie dziedzinie, kończący się esejem lub pracą praktyczną oraz prezentacją. EPQ rozwija umiejętności zarządzania projektem, dokumentowania postępów i refleksji nad procesem uczenia się.
  Dowiedz się więcej
  
• OxfordAQA International EPQ – również odpowiada wadze AS-level i skupia się na przygotowaniu uczniów do pracy akademickiej. Uczniowie uczą się, jak planować i prowadzić badania, jak pisać akademickie eseje i jak oceniać wiarygodność źródeł. Projekt kończy się złożoną pracą oraz prezentacją wyników.
  Dowiedz się więcej

Warto zaznaczyć, że w zależności od kuratorium, wartość takiego projektu może się różnić:

• w Pearson Edexcel i OxfordAQA projekt waży tyle co jeden AS-level,
• w Cambridge International (CIE) Global Perspectives ma wartość pełnego A-levels.

Project qualifications są coraz częściej postrzegane jako jeden z najbardziej nowoczesnych i przyszłościowych komponentów programu A-levels – nie tylko uczą zaawansowanej samodzielności i odpowiedzialności, ale także realnie przygotowują uczniów do wyzwań uniwersyteckich i zawodowych.

🎖️ Renoma i jakość

A-levels to jedno z najbardziej rozpoznawalnych i prestiżowych świadectw maturalnych na świecie. Program ten, istniejący od dziesięcioleci w systemie brytyjskim, cieszy się ogromnym zaufaniem wśród uczelni wyższych, pracodawców oraz instytucji edukacyjnych na całym globie. Jego renoma opiera się na rygorystycznych standardach, głębokiej specjalizacji oraz nowoczesnym podejściu do nauczania i oceniania.

Dlaczego A-levels mają tak wysoką renomę?

• Rygorystyczne ocenianie zewnętrzne – wszystkie końcowe egzaminy są sprawdzane przez zewnętrznych egzaminatorów, a nie nauczycieli pracujących w danej szkole. Gwarantuje to maksymalny poziom obiektywizmu i niezależności w ocenie wyników uczniów.
  
• Wysoka standaryzacja programu – niezależnie od kraju, szkoły realizujące A-levels uczą według jednolitych sylabusów, a uczniowie przystępują do tych samych egzaminów. Dzięki temu porównywalność wyników między kandydatami z różnych państw jest łatwa i transparentna, co ma ogromne znaczenie w międzynarodowych procesach rekrutacyjnych na uniwersytety.
  
• 100% nauczania po angielsku – cały program A-levels, włącznie z materiałami, sylabusami, egzaminami i oceną, jest prowadzony w języku angielskim. Uczniowie zyskują nie tylko biegłość językową ogólną, ale również rozwijają słownictwo i umiejętności akademickie w języku angielskim w kontekście konkretnych dyscyplin naukowych.
  
• Zaawansowany poziom nauczania – każdy przedmiot w A-levels to ok. 360 godzin zajęć kontaktowych z nauczycielem, co oznacza bardzo rozbudowany program nauczania i głęboką eksplorację tematu. Taki poziom zaawansowania powoduje, że absolwenci A-levels posiadają wiedzę wykraczającą poza poziom licealny, często zahaczającą o pierwszy rok studiów.
  
• Możliwość specjalizacji – uczniowie wybierają zaledwie 3–4 przedmioty, dzięki czemu mogą całkowicie skupić się na rozwijaniu wiedzy w tych dziedzinach, które ich naprawdę interesują. Tak głęboka profilowość jest nieosiągalna w wielu innych systemach edukacyjnych.
  
• Globalna rozpoznawalność – świadectwa A-levels są powszechnie znane i respektowane przez uczelnie wyższe w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie, Europie i Azji. Program ten jest znacznie bardziej rozpoznawalny niż narodowe matury, co daje uczniom realną przewagę w międzynarodowej rekrutacji akademickiej.

🤖 Nowoczesność programu A-levels

A-levels to nie tylko tradycyjna edukacja – to także rozwój nowoczesnych kompetencji XXI wieku, które są kluczowe na rynku pracy i w środowisku akademickim. Program został zaprojektowany tak, aby uczniowie nie tylko „zaliczali materiał”, ale rzeczywiście uczyli się efektywnie, myśleli samodzielnie i rozwiązywali realne problemy.

• Rozwój kompetencji miękkich i uniwersalnych (transferable skills) – wszystkie przedmioty A-levels mają wbudowane komponenty rozwijające takie umiejętności jak krytyczne myślenie, kreatywność, innowacyjność, rozwiązywanie problemów czy myślenie koncepcyjne.
  
• Komponenty praktyczne w naukach ścisłych – w przedmiotach takich jak biologia, chemia czy fizyka obowiązkowe są tzw. practicals, czyli eksperymenty i badania laboratoryjne. Dzięki nim uczniowie nie tylko zapoznają się z teorią, ale uczą się metod badawczych i doświadczalnych, co stanowi doskonałe przygotowanie do przyszłych studiów i pracy naukowej.
  
• Project-based learning – w ramach przedmiotów projektowych (np. Global Perspectives, EPQ) uczniowie realizują samodzielne badania, pracują nad konkretnym zagadnieniem przez dłuższy czas i prezentują efekty swojej pracy w formie pisemnej i ustnej. To rozwija nie tylko wiedzę, ale też umiejętność zarządzania projektem, planowania pracy, współpracy i refleksji.
  
• Nowoczesne i interdyscyplinarne przedmioty – A-levels to nie tylko tradycyjne przedmioty jak matematyka czy biologia, ale również nowoczesne kierunki odpowiadające potrzebom współczesnego świata. Uczniowie mogą uczyć się takich przedmiotów jak:
  
  • prawo (Law),
  • psychologia (Psychology),
  • rachunkowość (Accounting),
  • muzyka (Music),
  • design and technology,
  • informatyka i komunikacja (ICT),
  • digital media and design.

Taka oferta sprawia, że uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania w kierunkach ściśle powiązanych z nowoczesnymi ścieżkami kariery, a nie tylko w klasycznych dziedzinach akademickich.

😎 Rozpoznawalność matury A-levels na uniwersytetach

Program A-levels otwiera drzwi do najbardziej prestiżowych uczelni wyższych na całym świecie – od Wielkiej Brytanii, przez Europę kontynentalną, aż po Stany Zjednoczone, Kanadę i Azję. Oficjalna strona Pearson Edexcel podkreśla, że International A-levels „open the doors to the world’s best universities” – zarówno na studia licencjackie, jak i magisterskie:
Zobacz więcej

Wysoka rozpoznawalność tych kwalifikacji wynika nie tylko z renomy samego programu, ale również z jego struktury, która dostarcza uczelniom dokładnych i rzetelnych informacji o kompetencjach oraz potencjale akademickim kandydata. Oto najważniejsze aspekty, które czynią A-levels tak wartościowym certyfikatem w procesie rekrutacji na uczelnie:

1. Certyfikat AS już po klasie 3 liceum

Po pierwszym roku nauki uczniowie przystępują do egzaminów AS-level, których zaliczenie kończy się uzyskaniem formalnego certyfikatu. Ten dokument – analogiczny do polskiej matury podstawowej – stanowi realny dowód wiedzy i potencjału akademickiego ucznia na zakończenie klasy 3. Dla uniwersytetów to niezwykle cenna informacja, pozwalająca ocenić rozwój ucznia jeszcze przed ostatecznymi egzaminami A-levels. Dla porównania – w programie IB czy w polskim systemie kuratoryjnym nie istnieje możliwość uzyskania połówkowej kwalifikacji po 3 klasie liceum.

2. Głębokość nauczania

Każdy przedmiot A-levels obejmuje 360 godzin kontaktowych z nauczycielem w ciągu dwóch lat. To znacząco więcej niż w przypadku programów takich jak IB HL (240 godzin) czy matura rozszerzona w Polsce. Dzięki temu uczniowie mogą zgłębić wybrane dziedziny na poziomie zbliżonym do pierwszego roku studiów, co przekłada się na ich wysokie przygotowanie merytoryczne do dalszej edukacji.

3. Profilowość – nauka tylko tego, co naprawdę ważne

W odróżnieniu od systemów, w których uczniowie muszą realizować szeroki zakres przedmiotów (np. IB czy matura polska), A-levels pozwalają na bardzo wąską specjalizację. Uczeń wybiera najczęściej 3 lub 4 przedmioty, które idealnie odpowiadają jego zainteresowaniom i planowanej ścieżce studiów. Taki model pozwala na maksymalne skupienie się na rozwijaniu konkretnych kompetencji, co czyni kandydata bardziej przekonującym i spójnym w oczach rekruterów akademickich.

4. Uznawalność projektów EPQ i dodatkowe punkty UCAS

Extended Project Qualification (EPQ) – dostępny w kuratoriach Pearson i OxfordAQA – to dodatkowa kwalifikacja o randze zbliżonej do AS-level. Jest ceniona przez uczelnie za rozwój umiejętności takich jak badania akademickie, pisanie esejów, myślenie krytyczne, zarządzanie czasem i prezentacja wyników. Co ważne, EPQ przyznaje dodatkowe punkty UCAS, czyli punktacji stosowanej w brytyjskim systemie rekrutacji na uczelnie wyższe. Projekt ten może znacząco zwiększyć szanse ucznia na dostanie się na prestiżowe kierunki.

5. Uznawalność A-levels w Polsce

Matura A-levels jest oficjalnie akceptowana przez polskie uczelnie jako równoważna z polską maturą lub z dyplomem IB. Coraz więcej uczelni publikuje własne przeliczniki ocen dla kwalifikacji zagranicznych, w tym właśnie A-levels. Przykłady:

• Szkoła Główna Handlowa (SGH):
  👉 Przelicznik ocen dla świadectw zagranicznych i międzynarodowych
  
• Warszawski Uniwersytet Medyczny (WUM) – rekrutacja na zdrowie publiczne:
  👉 Załącznik 20 – kryteria rekrutacji

6. Uznawalność międzynarodowa – Europa, USA i nie tylko

Pełną listę uznawalności kwalifikacji A-levels przez uczelnie w różnych regionach świata można znaleźć w oficjalnych przewodnikach wydanych przez Pearson:

• 📘 Europa: Study Guide Europe (PDF)
• 📘 USA: Study Guide USA (PDF)

Pełna baza wiedzy o rozpoznawalności A-levels i ścieżkach akademickich dostępna jest również na stronie:
👉 Progress to University – Pearson

📅 Harmonogram egzaminów

W systemie modularnym egzaminy można zdawać aż 3 razy w roku: w styczniu, maju/czerwcu oraz październiku/listopadzie. W systemie linearnym – tylko 2 razy: w maju/czerwcu i jesienią.

Egzaminy są oceniane zewnętrznie. Wyniki z sesji letniej są publikowane zazwyczaj dopiero w połowie sierpnia. Istnieje możliwość poprawy wyników w kolejnych sesjach, nawet po ukończeniu szkoły.

Wyniki i statystyki

Aby zorientować się w poziomie trudności A-levels, warto zapoznać się z corocznymi statystykami wyników:
👉 Statystyki CIE

⚖️ Różnice między A-levels a IB DP

🗂️ Materiały edukacyjne

Materiały edukacyjne do nauki można znaleźć na stronach kuratoriów:

• OxfordAQA – zasoby dla nauczycieli
• Cambridge International – przedmioty
• Pearson Edexcel – International A-levels

📈 Statystyki wyników egzaminów A-levels – CIE i Pearson Edexcel

Statystyki Cambridge International (CIE)

Cambridge International publikuje szczegółowe dane dotyczące wyników egzaminów AS i A Level po każdej sesji egzaminacyjnej. Poniżej przedstawiamy wybrane statystyki z sesji czerwcowej 2024 roku:

Pełne zestawienie wyników dostępne jest na oficjalnej stronie Cambridge International.

Statystyki Pearson Edexcel (IAL)

Pearson Edexcel również udostępnia dane statystyczne dotyczące wyników egzaminów International Advanced Level (IAL). Poniżej przedstawiamy wybrane statystyki z sesji czerwcowej 2024 roku:

Pełne zestawienie wyników dostępne jest na stronie Pearson Edexcel.

Analiza powyższych danych wskazuje na wysoki poziom trudności egzaminów A-levels, szczególnie w przedmiotach ścisłych, gdzie odsetek uczniów osiągających najwyższe oceny (A* i A) jest stosunkowo niski. Jednocześnie, wysoki procent uczniów uzyskujących oceny w przedziale C-E świadczy o solidnym przygotowaniu kandydatów na poziomie podstawowym i średniozaawansowanym.

✅ Dlaczego warto uczyć się w programie A-levels

Program A-levels to idealna propozycja dla uczniów, którzy chcą poważnie podejść do swojej przyszłości akademickiej. Nauka trwa przez 3. i 4. klasę liceum i odbywa się w 100% po angielsku. To świetna okazja, by rozwinąć zarówno ogólną znajomość języka, jak i specjalistyczne słownictwo z przedmiotów, które planujesz studiować. Jeśli myślisz o studiach za granicą – A-levels to świetne przygotowanie.

Co jeszcze sprawia, że warto?

• uczysz się tylko 3–4 przedmiotów, ale za to bardzo intensywnie – dzięki temu możesz skupić się na tym, co naprawdę Cię interesuje,
• przedmioty są na poziomie bardzo rozszerzonym – ich program często zahacza o pierwszy rok studiów,
• elastyczna forma nauki (system modularny) pozwala zdawać egzaminy etapami i budować pewność siebie po drodze,
• program jest rozpoznawalny na całym świecie i ceniony przez najlepsze uniwersytety,
• zdobywasz nowoczesne umiejętności: krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, prowadzenie badań, praca projektowa,
• uczysz się w nowoczesny sposób – dużo mniej testów z pamięci, dużo więcej praktyki i zrozumienia.

A-levels to prestiżowa ścieżka edukacyjna, która daje Ci realny wpływ na to, czego się uczysz, i jak się do tego przygotowujesz. Świetnie sprawdza się u uczniów ambitnych, samodzielnych i chcących rozwijać się w wybranych dziedzinach – bez rozpraszania się na przedmioty, które nie są im potrzebne.

📚 Przedmioty, z których udzielamy korepetycji

Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów na temat poszczególnych przedmiotów w programie A-levels, zapraszamy na nasze podstrony tematyczne:

• Korepetycja geografia A-Levels
• Korepetycje biologia A-Levels
• Korepetycje business A-Levels
• Korepetycje chemia A-Levels
• Korepetycje ekonomia A-Levels
• Korepetycje fizyka A-Levels
• Korepetycje IGCSE
• Korepetycje język angielski A-Levels
• Korepetycje matematyka A-Levels
• Korepetycje psychologia A-Levels
• O maturze A-Levels
• O programie IGCSE
• Poprawa matury A-Levels

🙋 FAQ

Czym różni się A-levels od International A-levels (IALs)?
IALs to wersja A-levels dostosowana do uczniów międzynarodowych – z nieco innymi sylabusami i elastycznym systemem modularnym.

Ile przedmiotów realizuje się w programie A-levels?
Najczęściej 3–4, maksymalnie 5. Uczniowie zazwyczaj kończą jeden przedmiot po roku (AS) i kontynuują trzy do pełnych A-levels.

Jakie są oceny na A-levels?
Skala ocen: A*, A, B, C, D, E (zaliczenie) oraz U (niezaliczenie).

W których klasach realizuje się program?
W klasie 3 i 4 liceum (Year 12 i Year 13 w systemie UK).

Ile kosztują egzaminy A-levels?
Koszty zależą od wybranego kuratorium i kraju – najczęściej kilkaset do kilku tysięcy złotych za przedmiot.